ब्रह्मचर्य!

महाभारतात उद्योगपर्वात सनत्कुमार धृतराष्ट्राला सांगतात,

दर्शनं स्पर्शनं केलि: कीर्तनं गुह्यभाषणम्
संकल्पाऽध्यवसायश्च क्रिया निवृत्तिरेवच ॥
एतत् मैथुनमष्टाङ्गं प्रवदन्ति मनीषिण:
विपरीतं ब्रह्मचर्य मेत देवाष्टलक्षणम् ॥

(स्त्रीचे दर्शन, स्पर्शन, तिची क्रीडा, गुह्य भाषण, तिचे वर्णन, तिच्याबद्दल संकल्प, तिच्या प्राप्तीकरता खटपट व प्रत्यक्ष संभोग अशी मैथुनाची आठ अंगे आहेत. या आठही अंगांपासून अलिप्त राहणे, याला 'ब्रह्मचर्य' म्हणतात.)

१. स्मरणं- नृत्यनाटक, तमाशा, पुस्तके, चित्ते, दूरदर्शन, अथवा प्रत्यक्ष पाहिलेल्या स्त्रियांचे स्मरण, ध्यान, चिंतन करणे.
२. कीर्तनं- स्त्रियांचे रूप, लावण्य, यौवन, हावभाव, शृंगारादि कौतुक करणे, Sex ची गाणी म्हणणे, ऐकणे, Sex च्याच गोष्टी, दृष्टांत, प्रसंग सांगणे.
३. केलि:- स्त्रियांशी टेनिस, बॅडमिन्टन, पत्ते, सोंगटया खेळणे, लपंडाव, फुगड्या खेळणे, झोपाळ्यावर बसणे, त्यांच्या पुढे-पुढे मिरवणे, श्वानासारख्या चेष्टा करणे.
४. स्त्रियांकडे चोरून, उघड किंवा त्यांनी पाठ वळवल्यावर मागाहून टक लावून पाहणे, गिधाडे, कावळयासारखी, मान उंचावून सहेतुक पाहणे.
५. स्त्रियांशी एकांत करणे.

भगवान मनु सांगतात,

मात्रा, स्वस्त्रा, दुहित्रा वा न विविक्तासनो भवेत्
बलवान इन्द्रियग्रामो विद्वान्समपि कर्षति ॥

(स्वत:ची साक्षात आई, बहिण, मुलगी असली तरी तिच्याशी एकांत करू नये. अभिजात घराण्यातील पुरुष आपली माता, भगिनी वा कन्या असली तरी तिला स्पर्श करत नाहीत. वाताम्बुपर्णशयी अशा विश्वामित्र, पराशरादि ऋषींनाही या बलदंड इंद्रियांनी नरकात लोटले आहे.)

६. संकल्प- कामवासनेने अंकित होऊन नीच वासना तृप्तीकरता पापी संकल्प करणे.
७. अध्यवसाय- पापी संकल्पानुसार खटाटोप करणे.
८. प्रत्यक्ष संभोग.

हे अष्टमैथून कल्याणेच्छूंनी संपूर्णतया टाळावे. भगवान मनूचा हा उपदेश उत्कर्षेच्छूंनी हृदयाशी जपावा.

उपचार: क्रिया केलि: स्पर्शो भूषणवाससाम्
सहखद्सनं चैव सर्वं संग्रहणं स्मृतम् | ८/३५८

(प्रसाधन, वस्तू देणे वा लावणे, थट्टा-विनोद करणे, अलंकार-वस्त्रे (अंगावरची) यांना स्पर्श करणे, एका खाटेवर (आसनावर) बसणे, हे सर्व विनयभंग करणारे अपराध होत).

स्त्रियं स्पृशेददेशेय: स्पृष्टो वा मर्षयेत्तया
परस्परस्यानुमते, सर्वं संग्रहणं स्मृतम् ॥ ८/३५९

(जो कोणी परक्या स्त्रीला अनुचित स्थानी स्पर्श करील, स्त्री जर तसा (असभ्य) स्पर्श निमूटपणे सहन करील, कदाचित असे स्पर्श एकमेकांच्या अनुमतीने झाले असले तरी तो (विनयभंग) धर्माप्रमाणे असभ्याचारच ठरतो.)

अभिषह्य तु य: कन्यां कुर्याद्दर्पेण मानव:
तस्याशु कर्स्ये अंगुल्यो दण्डं चाऽर्हति षट्शतम् ॥ ८/३६८

(जो कन्येवर उद्दामपणे बलात्कार करील, त्याची बोटे तोडावीत आणि सहाशे पण दंड करावा).

या तु कन्यां प्रकुर्यात् स्त्री सा सद्यो मौण्ड्यमर्हति
अन्गुल्यादेव वा च्छेदं खरणोद्वहनं तथा ॥ ८/३७१

( जी (प्रौढ) स्त्री, कुमारीला (अक्षतयोनी कन्येला बोटांनी) भ्रष्ट करील तर तिचे त्वरीत मुंडन करावे. तिची बोटे तोडावीत, गाढवावरून तिची धिंड काढावी.)

- प. पू. गुरुदेव डॉ. काटेस्वामीजी वाङमय पत्रिका (घनगर्जित) वर्ष ९, अंक ९